ลูกประคบสมุนไพร มีประโยชน์อย่างไร ? แนะนำแพคเกจบรรจุพร้อมจำหน่าย
ลูกประคบสมุนไพรเป็นหนึ่งภูมิปัญญาของไทย ที่เราสามารถใช้สมุนไพรที่มีอยู่ในท้องถิ่น นำมาใช้ในการรักษา โดยเฉพาะนำมาช่วยเรื่องของการไหลเวียนโลหิต ลดการอุดตันของเส้นเลือด ลดอาการปวดเมื่อย บวม เกร็งของกล้ามเนื้อทำให้เนื้อเยื่อ-พังผืดยืดตัว ลดอาการปวดเฉพาะจุดตามบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย
ลูกประคบ สมุนไพร จึงเป็นที่นิยมนำมานวดประคบ ควบคู่ไปกับการนวดคลายเส้น ต่างๆ เชื่อว่าทุกคนที่อ่านส่วนใหญ่มีประสบการณ์ในการใช้บริการนวดแผนไทยกันมาบ้าง ไม่มากก็น้อย และคงมีความคุ้นเคยกับลูกประคบสมุนไพร และในวันนี้ Soappacking จะพาไปรู้จักกับลูกประคบสมุนไพร ให้มากขึ้น และ มีสูตรการทำ ลูกประคบสมุนไพร มาแนะนำ เพื่อเป็นแนวทางให้กับผู้สนใจนำไปต่อยอดสร้างเงินสร้างอาชีพ
ลูกประคบ สมุนไพร คือ
เป็นภูมิปัญญาไทยที่มีมาแต่โบราณ เป็นการนำสมุนไพรพื้นบ้านชนิดต่าง ๆ มาใช้ ประโยชน์ทางการรักษาโรค ลูกประคบสมุนไพร โดยทั่วไปมีพืช สมุนไพรเป็นส่วนประกอบหลัก อย่างน้อย 3 ชนิด ได้แก่ ไพล ขมิ้นชัน และ ตะไคร้บ้ อาจผสมสมุนไพรชนิดอื่นๆ เช่น ผิวมะกรูด ใบมะขาม การบูร พิมเสน โดยจะนำสมุนไพรมาบด และห่อด้วยผ้าดิบหรือผ้าฝ้าย แล้วมัดให้แน่นเป็นลูกกลมๆ จากนั้นไปนึ่งให้อุ่นๆ วางประคบตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย ช่วย คลายกล้ามเนื้อ ลดการปวดเมื่อย นอกจากนี้จะมีกลิ่นของน้ำมันหอมระเหยในสมุนไพร การบูร และ พิมเสน ช่วยทำให้รู้สึก สดชื่น ผ่อนคลายความเครียด
ลูกประคบสมุนไพร มีกี่แบบ
ลูกประคบมี 2 แบบ คือ ลูกประคบสมุนไพรสดและลูกประคบสมุนไพรแห้ง
1. ลูกประคบสมุนไพรสด
ข้อดี คือ การใช้สมุนไพรสดในการทำลูกประคบสมุนไพรนั้น สมุนไพรจะมีน้ำอยู่แล้ว จึงไม่จำเป็นต้องพรมน้ำก่อนนำไปใช้ ไม่ต้องตากแห้ง ไม่ต้องอบฆ่าเชื้อ ไม่ต้องกลัวขึ้นรา
ข้อจำกัด คือ เมื่อทำลูกประคบสมุนไพรเสร็จแล้ว ต้องรีบนำไปใช้ ไม่สามารถเก็บไว้ได้นานในอุณหภูมิปกติ ต้องเก็บในตู้เย็นหรือภาชนะบรรจุพิเศษ
2. ลูกประคบสมุนไพรแห้ง
ข้อดี คือ เก็บไว้ได้นาน สะดวกในการนำไปใช้ สามารถเตรียมสมุนไพรที่ใช้ใน การทำลูกประคบสมุนไพรได้ครบถ้วนมากขึ้น เนื่องจากสมุนไพรบางชนิดไม่สามารถหาได้ในท้องถิ่น ต้องหามาจากแหล่งอื่น
ลูกประคบสมุนไพร มีประโยชน์อย่างไร ?
- กระตุ้นหรือเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต
- ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อและบรรเทาอาการปวดเมื่อย
- ลดการติดขัดของข้อต่อบริเวณที่ประคบและท าให้เนื้อเยื่อ พังผืดยืดตัวออก
- ลดอาการบวมที่เกิดจากการอักเสบของกล้ามเนื้อหรือบริเวณข้อต่อต่าง ๆ หลังจาก 24-48 ชั่วโมงไปแล้ว
สรรพคุณสมุนไพรในลูกประคบ
ไพล
- ช่วยลดอาการปวดเมื่อย เคล็ดขัดยอก
- คลายกล้ามเนื้อ
- ลดอาการอักเสบ ฟกช้ำ บวม
ขมิ้นชัน
- ช่วยลดอาการอักเสบ แก้โรคผิวหนัง
ตะไคร้บ้าน
- แต่งกลิ่น ลดอาการฟกช้ำ ลดอาการปวดเมื่อย
ผิวมะกรูด
- มีน้ำมันหอมระเหยแก้ลมวิงเวียน
ใบมะขาม
- ช่วยให้เส้นเอ็นหย่อน แก้โรคผิวหนังผื่นคัน
- ช่วยบำรุงผิว
ใบส้มป่อย
- ช่วยบำรุงผิว แก้โรคผิวหนัง ลดความดัน
พิมเสน
- แต่งกลิ่น ลดอาการพุพองผดผื่น บำรุงหัวใจ
การบูร
- แต่งกลิ่น บำรุงหัวใจ
เกลือ
- ช่วยดูดความร้อนและช่วยพาให้ตัวยาซึมผ่านผิวหนังได้ดีขึ้น
วิธีการทำลูกประคบสมุนไพร (แบบแห้ง)
อุปกรณ์ในการทำลูกประคบสมุนไพร
- เขียง 1 อัน และมีด 1 เล่ม
- สมุนไพรรวมที่ใช้ทำลูกประคบสมุนไพร
- ผ้าดิบสำหรับห่อทำลูกประคบสมุนไพร 2 ผืน และเชือก 2 เส้น ยาว 1 เมตร
- หม้อนึ่งลูกประคบสมุนไพร
- กะละมัง ถุงมือ ผ้าขนหนู
- จานรองลูกประคบสมุนไพร
ส่วนผสมสูตรลูกประคบสมุนไพรแบบแห้ง (120-150 กรัม ต่อ 1 ลูก)
*สมุนไพรเหล่าหาซื้อได้ตามร้านยาสมุนไพร หรือหาภายใรนท้องถิ่น นำมาตากให้แห้ง
ส่วนที่ 1 : น้ำมันหอมระเหย
1.โพล 500 กรัม
2.ผิวมะกรูด 100 กรัม
3.ตะไคร้บ้าน 200 กรัม
4.ขมิ้นชัน 100 กรัม
ส่วนที่ 2 : สมุนไพรรสเปรี้ยว
5.ใบมะขาม 100 กรัม
6.ใบส้มป่อย 50 กรัม
ส่วนที่ 3 : สารแต่งกลิ่น
7.การบูร 30 กรัม
8.พิมเสน 30 กรัม
9.เกลือ 60 กรัม
วิธีทำ
- เตรียมสมุนไพรทั้ง 3 ส่วนให้เรียบร้อย ถ้าสมุนไพรชิ้นใหญ่ ให้หั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ
- นำสมุนไพรทั้ง 3 ส่วน มาผสมให้เข้ากัน
- เตรียมผ้าดิบสำหรับห่อลูกประคบสมุนไพร ชั่งตัวสมุนไพรที่ผสมประมาณ 120-150 กรัม วางบนผ้าดิบ แล้วจึงห่อลูกประคบให้แน่นด้วยเชือก
การห่อลูกประคบ
- นำส่วนผสมสมุนไพรของลูกประคบมาวางตรงกลางผ้า เริ่มต้นจับมุมผ้า 2 มุม ขึ้นมาทบกัน โดยจับทีละมุมจนครบทั้ง 4 มุม จากนั้นจะเกิดมุมผ้าขึ้นมาอีก 4 มุม ให้รวบมุมผ้าที่ละมุมอีกครั้งหนึ่งจนครบทั้ง 4 มุม
- แต่งชายผ้าให้เรียบร้อย ซ้อนกันเป็นชายเดียว จากนั้นค่อย ๆ จัดแต่งลูกประคบสมุนไพรให้เป็นรูปทรงกลมที่สวยงาม
- เมื่อได้ลูกประคบสมุนไพรที่เป็นรูปทรงกลมที่สวยงามแล้ว ให้นำเชือกมาพับครึ่ง ร้อยเป็นห่วงให้ชายทั้งสองเท่ากัน
- จากนั้นพันทบกัน 2 รอบแล้วผูกให้แน่นด้วยเงื่อนตาย 1 รอบ ก็จะทำให้เหลือปลายผ้าที่เท่ากันทั้งสองข้าง ค่อย ๆ จัดระเบียบชายผ้าในส่วนที่จะทำเป็นด้ามจับลูกประคบสมุนไพร
- การทำด้ามจับลูกประคบสมุนไพร โดยการจับชายผ้าที่เหลือมาซ้อนกันให้เรียบร้อย เสร็จแล้วพับเข้าหากันเพื่อเก็บชายผ้าทั้งสองด้าน
- หลังจากที่เราจัดแต่งและซ่อนชายผ้าของลูกประคบสมุนไพรเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ให้พับลงมาประมาณ 2 นิ้วครึ่ง เพื่อทำด้ามจับ ใช้ปลายของเชือกเส้นเดิมมาพันทบกันอีก 2 รอบ โดยการผูกเชือกแบบเงื่อนตายให้แน่นอีกครั้งหนึ่ง
- ให้ซ่อนปลายเชือกไว้ในซอกผ้าตรงรอยพับที่เป็นด้ามจับ เพื่อให้ลูกประคบสมุนไพรมีความแข็งแรงและสวยงามคงทนต่อการใช้งาน
- นำเชือกป่านมาผูกให้แน่นอีกครั้งหนึ่งโดยผูกแบบเงื่อนตาย ปลายด้านหนึ่งยาวประมาณ 2 นิ้วครึ่ง เสร็จแล้วให้ยกขึ้นมาแนบกับด้ามจับลูกประคบสมุนไพร ใช้ปลายเชือกส่วนที่ยาวกว่าพันขึ้นมา โดยใช้ปลายนิ้วไล่กดเชือกให้แน่น การทำเช่นนี้จะทำให้เชือกเรียงกันดูสวยงามและเป็นระเบียบ
- เมื่อพันจนสุดชายเชือกแล้วให้ผูกเงื่อนตายไว้กับปลายเชือกเส้นที่แนบไว้กับด้ามจับในตอนแรก จากนั้นซ่อนปลายเชือกไว้ในซอกผ้าที่เป็นด้ามจับ เพียงเท่านี้ก็จะได้ลูกประคบสมุนไพรที่สวยงามพร้อมสำหรับการใช้งาน
วิธีการใช้ลูกประคบสมุนไพร
- นำลูกประคบสมุนไพร 2 ลูก ไปนึ่งในหม้อนึ่ง (หม้อดินหรือหม้ออะไรก็ได้) นึ่งประมาณ 15-20 นาที เมื่อลูกประคบสมุนไพรร้อนให้นำลูกแรกไปประคบตามจุดหรือตำแหน่งที่ต้องการรักษา นำลูกประคบสมุนไพรลูกที่ 2 ไปนึ่งในหม้อระหว่างที่ใช้ลูกประคบลูกแรก
- เมื่อลูกประคบลูกแรกเย็นลง นำลูกประคบลูกแรกกลับไปนึ่งใหม่อีกครั้ง นำลูกประคบสมุนไพรลูกที่สองมาใช้ประคบต่อไป ทำสลับกันไปมา การประคบต้องให้ลูกประคบร้อนอยู่ตลอดเวลา
- โดยทั่วไปใช้เวลาในการประคบประมาณ 15-20 นาที ต่อการประคบ 1 ครั้ง แต่ถ้ามีอาการเคล็ดขัดยอก อาจประคบได้วันละ 2 ครั้ง
- วิธีการใช้ลูกประคบสมุนไพร สูตรที่มีการผสมสุราลงไปในลูกประคบสมุนไพร ไม่ควรนำลูกประคบสมุนไพรไปนึ่งก่อนนำมาประคบ เพราะสุรามีฤทธิ์ร้อนอยู่แล้ว สามารถลูกประคบสมุนไพรมาประคบได้ทันที
ข้อควรระวังในการประคบ
- อย่าใช้ลูกประคบที่ร้อนเกินไป โดยเฉพาะกับบริเวณผิวหนังที่อ่อน บริเวณที่มีกระดูกยื่น หรือบริเวณที่เคยเป็นแผลมาก่อน ควรใช้ผ้าขนหนูรองหรือใช้ลูกประคบอุ่นๆ
- ต้องระมัดระวังในกรณีที่เป็นผู้ป่วยโรคเบาหวาน อัมพาต เด็กและผู้สูงอายุ เพราะมักมีความรู้ตอบสนองช้า อาจทำให้ผิวหนังไหม้พองได้ง่าย ควรใช้ลูกประคบที่ไม่ร้อนจัด
- ห้ามใช้การประคบสมุนไพรในกรณีที่มีการอักเสบ (ปวด บวม แดง ร้อน) ในช่วง 24 ชั่วโมงแรก เพราะจะทำให้บวมมากขึ้น และเลือดออกมากขึ้นได้
- หลังการประคบสมุนไพรไม่ควรอาบน้ำทันที เพราะจะไปชะล้างตัวยาออกจากผิวหนังและร่างกายยังปรับตัวไม่ทัน
การเก็บรักษาลูกประคบสมุนไพร
- ลูกประคบสมุนไพรที่ทำในแต่ละครั้ง สามารถเก็บไว้ใช้ซ้ำได้ 3-5 วัน
- ควรเก็บลูกประคบไว้ในตู้เย็น ด้วยถุงที่ปิดแน่น เช่น ถุงซิปล็อค จะทำให้เก็บได้นานขึ้น (ควรเช็ดลูกประคบด้วยถ้ามีกลิ่นบูดหรือเหม็นเปรี้ยวไม่ควรเก็บไว้)
- ถ้าลูกประคบแห้ง ก่อนใช้ควรพรมด้วยน้ำหรือเหล้าขาว
- ถ้าลูกประคบที่ใช้ไม่มีสีเหลือง หรือสีเหลืองอ่อนลงแสดงว่ายาที่ใช้จืดแล้ว (คุณภาพน้อยลง) จะใช้ไม่ได้ผลควรเปลี่ยนลูกประคบใหม่
เป็นอย่างไรกันบ้างคะ กับความรู้ เรื่องลูกประคบสมุนไพรที่เรานำมาฝากกันในวันนี้ หวังว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านไม่น้อยก็มาก และเพื่อเป็นแนวทางให้กับผู้สนใจนำไปต่อยอดสร้างเงินสร้างอาชีพ เรามีแพคเกจที่ใช้คู่กับลูกประสมุนไพรมาเป็นแนวทางการสร้างอาชีพ โดยการจัดเซ็ทลูกประคบสมุนไพร ดังนี้
และอาจจะมีน้ำมันสำหรับนวดตัว โดยจะใส่เป็นขวดสเปรย์ เพื่อให้หยิบใช้ง่าย ไม่มีเลาะ
สุดท้ายนี้การจะทำแบรนด์สินค้าต่าง ๆ เราจะขาดเครื่องหมายที่ทำให้ลูกค้าจดจำแบรนด์สินค้าของเรา เป็นไม่ได้เลยนะคะ สามารถทำโดยการสกรีนโลโก้ หรือจะเป็นการแปะสติกเกอร์ แบบในรูป แบบนี้ก็ได้นะคะ จะเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับแบรนด์สินค้าของเราให้หน้าจดจำด้วยค่ะ
หากท่านใดสนใจ ถุงซิปล็อค ขวดสเปรย์ หรือจะเป็นงานสกรีน งานสติกเกอร์ สามารถติดต่อทีมงานได้ทุกช่องทาง ทางร้าน Soappacking มีโปรโมชั่น ฟรีสกรีน ฟรีค่าบล็อก ฟรีค่าออกแบบ นอกจากสินค้าที่ได้กล่าวไปร้าน Soappacking ยังมีสินค้าอื่น ๆ อีกมากมาย สามารถสอบถามทีมงานได้ตลอดเวลาที่
Line : @soappacking
Facebook : Soappacking
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : นายสมชาย วงศ์เขียว หน่วยงาน กศน.อำเภอดอยสะเก็ด , เส้นทางเศรษฐี , จิราภรณ์ หอมกลิ่น , โรงพยาบาลการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสาน